Ogrody zimowe - rodzaje dachów i plany zabudowy.

Zimowe ogrody, w zależności od upodobań inwestora a także od miejsca zabudowy względem budynku, mogą mieć różnorakie kształty zarówno jeśli chodzi o dachy jak i plan zabudowy ścian.
W pewnym stopniu kształt ogrodu zimowego jest implikowany także jego umiejscowieniem względem budynku - szczególnie dotyczy to sytuacji, kiedy decyzja o budowie zimowego ogrodu zapada już po zakończeniu budowy budynku mieszkalnego. W tym przypadku zwykle zachodzi konieczność wpasowania nowej zabudowy w istniejącą konstrukcję budynku.
Poniżej przedstawiamy możliwe kształty zimowych ogrodów. Trzeba jednocześnie zdawać sobie sprawę, że na ostateczną cenę ogrodu zimowego ma nie tylko jego wielkość ale również plan zabudowy oraz kształt dachu. Najtańszą wersją są zabudowy na planie prostokąta z dachem jednospadowym. Każde odstępstwo od w/w powoduje niestety wzrost kosztów materiałów i robocizny wytworzenie a tym samym ostatecznej ceny zimowego ogrodu.

Na schematach poniżej strzałkami zaznaczono kierunki spływu wody z dachu.

1. Zabudowa na planie prostokąta z dachem jednospadowym.

Ogród zimowy prostokątny z dachem jednospadowym.

Przykładowa realizacja.

2. Zabudowa na planie prostokąta z dachem jednospadowym opartym na balkonie.

Wybierając ten typ zabudowy trzeba mieć absolutną pewność, że wytrzymałość płyty balkonowej
jest wystarczająca dla przeniesienia obciążeń z dachu zimowego ogrodu. 

Ogród zimowy prostokątny z dachem jednospadowym podbalkonowy.

Przykładowa realizacja.

 3. Zabudowa na planie prostokąta z dachem trzyspadowym opartym na balkonie.

Ogród zimowy prostokątny z dachem trzyspadowym podbalkonowy.

4. Zabudowa wnękowa na planie prostokąta z dachem jednospadowym.

Zabudowę stanowi ściana czołowa i dach - pozostałe ściany są ścianami istniejącego budynku. 

Zabudowa wnękowa na planie prostokąta z dachem jednospadowym.

 

  5. Zabudowa na planie pięcioboku z dachem jednospadowym. 

Zabudowa na planie pięcioboku z dachem jednospadowym.

Przykładowa realizacja.

6. Zabudowa na planie prostokąta z dachem dwuspadowym. 

Zabudowa na planie prostokąta z dachem dwuspadowym.

7. Zabudowa na planie litery L z dachem dwuspadowym.

Zabudowa na planie litery L z dachem dwuspadowym.

8. Zabudowa wnękowa / między dwoma ścianami budynku stykającymi się pod kątem prostym / z krokwią narożną, dach dwuspadowy.

Zabudowa na planie prostokąta z dachem dwuspadowym z krokwią narożną.

9. Zabudowa wnękowa / między dwoma ścianami budynku stykającymi się pod kątem prostym / z krokwią koszową, dach dwuspadowy.

Zabudowa wnękowa na planie prostokąta z dachem dwuspadowym z krokwią koszowa.

10. Zabudowa na planie trapezu z dachem jednospadowym. 

Zabudowa na planie trapezu z dachem jednospadowym.

11. Zabudowa na planie prostokąta z dachem trzyspadowym.

Zabudowa na planie prostokąta z dachem trzyspadowym.

Przykładowa realizacja.

12. Zabudowa na planie wieloboku z dachem trzyspadowym.

Zabudowa na planie wieloboku z dachem trzyspadowym.

Ogrody zimowe drewniane - budowa. Szczegóły techniczne.

Drewno jako materiał konstrukcyjny jest znane i stosowane od zawsze. Jako materiał był i jest:
- stosunkowo łatwo dostępny
- odnawialny a tym samym ekologiczny
- łatwo biodegradowalny
- łatwo obrabialny
- odpowiednio wytrzymały i trwały
- izolacyjny cieplnie
Nowoczesne metody produkcji drewna klejonego uczyniły z drewna jeszcze doskonalszy materiał budowlany.   
Te cechy sprawiają, że jest znakomitym materiałem do wykonywania m.in. konstrukcji ogrodów zimowych. Stosowanie drewna pozwala dowolnie kształtować bryłę zimowego ogrodu idealnie dopasowując ją do potrzeb inwestora.  

Konstrukcyjne drewno klejone

Poniżej kilkanaście szczegółów technicznych ogrodu zimowego o konstrukcji drewnianej.

Słupy stanowią jeden z ważniejszych elementów konstrukcji ogrodu zimowego. Dołem muszą być prawidłowo "przywiązana" do fundamentu. Zastosowanie podstaw z możliwością regulacji wysokości pozwala na dokładne wypoziomowanie montowanej konstrukcji. Dodatkowa zaletą tego typu podstawy jest uniemożliwienie zawilgocenia konstrukcji drewnianej.

Podstawa słupa ogrodu zimowego.

Bardzo ważna w ogrodach zimowych jest ich skuteczna wentylacja. Właściwy napływ powietrza do wnętrza zapewniają nawiewniki montowane pod szybą. Ich wielkość i ilość zależy od projektowanej skuteczności wentylacji. Przy większych konstrukcjach wymagane jest montowanie nawiewników elektrycznych.

Szczegół nr 1 - nawiewnik podszybowy

Długie belki płatwiowe dla zminimalizowania ugięcia i optymalizacji przekroju wymagają podparcia słupami pośrednimi.

Szczegół nr 2 - słup pośredni

Słup narożny stanowi nie tylko podparcie belki płatwiowej ale także powiązanie ściany podłużnej i poprzecznej.

Szczegół nr 3 - słup narożny

Słup w ścianie szczytowej przejmuje obciążenie z kalenicy dachu.

Szczegół nr 4 - słup szczytowy

Na krokwiach opierają się szyby. Szerokość i wysokość krokwi jest dobierana na podstawie obliczeń wytrzymałościowych uwzględniających zarówna ciężar samej konstrukcji jak i śnieg i wiatr. Szyby dachowe są mocowane systemowymi profilami aluminiowymi.

Szczegół nr 5 - krokiew

Belka płatwiowa stanowi podparcie dla krokwi a także najniżej położonych szyb dachowych. Zewnętrzna szyba dachowa wystaje poza płatew umożliwiając bezproblemowy spływ wody do rynny.

Szczegół nr 6 - płatew okapowa z rynną

W przypadku konstrukcji o większych szerokościach zachodzi konieczność dzielenia szyby dachowej. Szyby mocowane są płaskim profilem aluminiowym umożliwiającym prawidłowy spływ wody.

Szczegół nr 7 - płatewka pośrednia

Uszczelnienie kalenicy wymaga zastosowania dodatkowych obróbek blacharskich.

Szczegół nr 8 - kalenica

Szczegół nr 9 - krokiew szczytowa

Właściwą cyrkulację powietrza zapewniają specjalne wentylatory dachowe lub przy mniejszych konstrukcjach listwy wywiewowe. Zastosowanie wentylatorów dachowych pozwala na automatyczną optymalizację temperatury i wilgotności wewnątrz ogrodu zimowego.

Szczegół nr 10 - wentylator dachowy

Szklenie ogrodu zimowego - właściwy dobór szyb.

Konstrukcje ogrodów zimowych mogą być różne: drewniane, aluminiowe czy PCV jednak wypełnienie ścian czy dachu jest zawsze takie same - szkło / no czasami poliwęglan /. Szyby stanowią zwykle 80 - 85 % całkowitej powierzchni ścian i dachu zimowego ogrodu dlatego ich właściwy dobór będzie miał decydujące znaczenie o jego funkcjonalności a inwestorom da satysfakcję z jego użytkowania. Planując budowę ogrodu zimowego  warto poświęcić trochę czasu na analizę naszych oczekiwań jakie mamy w stosunku do szklenia ścian i dachu naszego zimowego ogrodu.

Przy doborze szyb dachowych musimy wziąć pod uwagę dwa aspekty: 

- bezpieczeństwo użytkownika + wymogi techniczne
- funkcjonalność
i to w takiej kolejność. 

Szklany dach ogrodu zimowego.

Szyby dachowe muszą być odporne na grad jak i duże "obciążenie termiczne" - w porach słonecznych szyby mogą ogrzać się do temperatury nawet 60 - 70 stopni. Stąd wymóg hartowania zewnętrznej szyby dachowej. Szkło hartowane powstaje w procesie hartowania, w którym tafle szkła o określonych wymiarach poddaje się ogrzewaniu i gwałtownemu schładzaniu. Hartowanie szkła zwiększa:
- jego wytrzymałość mechaniczną o 300 - 400 %,
- powierzchniową twardość czyniąc je bardziej odporne na zarysowania,
- jego elastyczność,
- wytrzymałość na różnice temperatur.
Dla szyb o powierzchni około 2 m2 zwykle wykonuje je się ze szkła o grubości 6 mm. Szyby o większej powierzchni będą wymagały zastosowania szkła o większej grubości.
Wymóg bezpieczeństwa użytkownika spełnia wewnętrzna szyba klejona. Warstwa folii umieszczona między dwoma taflami szkła gwarantuje, że rozbita szyba nie spadnie na nas. Zwykle jako szybę wewnętrzną stosuje się szkło 44.1 / dwie szyby o grubości 4 mm sklejone jedna warstwą folii / lub 44.2 dwie szyby o grubości 4 mm sklejone dwoma warstwami folii /. 
Zewnętrzna szyba hartowana i wewnętrzna bezpieczna tworzą razem dachową szybę zespoloną. 

Jednokomorowa szyba dachowa.

W podstawowej konfiguracji uzyskujemy szybę zespoloną jednokomorową o współczynniku Ug=1,1 przy grubości pakietu 30 mm i wadze 35 kg/m2. Przy okazji jedna uwaga: podawany współczynnik Ug dotyczy szyb w położeniu pionowym - ta sama szyba lecz w położeniu poziomym ma rzeczywisty współczynnik Ug gorszy o około 25-30% czyli otrzymujemy szybę o Ug=1,40 - 1,45.
Możemy również zastosować szybę dwukomorową. 

Dwukomorowa szyba dachowa.

W tym przypadku otrzymujemy szybę o rzeczywistym Ug= 0,65 - 0,70 przy grubości szyby 52 mm i wadze 50 kg/m2. 
Oczywiście w każdym w/w przypadku waga szyby musi być uwzględniona w obliczeniach wytrzymałościowych konstrukcji ogrodu zimowego.

Szyby dachowe oprócz wymogów technicznych i bezpieczeństwa mogą spełniać także inne wymagania inwestora. 

Najczęściej wybierane są tzw. szyby samoczyszczące / samomyjące /. U Pilkingtona taka szyba funkcjonuje pod nazwą Activ natomiast w firmie Saint-Gobain Glass nosi nazwę Bioclean. W obu przypadkach chodzi o szybę ze specjalną bezbarwną powłoką zewnętrzną ułatwiającą utrzymanie szyb w czystości. Dzięki powłoce samoczyszczącej światło słoneczne powoduje rozkład organicznych zabrudzeń na szybie a woda deszczowa usuwa je z powierzchni. Wg zapewnień producentów szyb, trwałość powłoki samoczyszczącej jest praktycznie nieograniczona.

Inna funkcjonalność szyb na którą warto zwrócić uwagę przy doborze szklenia ogrodu zimowego jest powłoka ograniczająca przepuszczalność cieplnego promieniowania słonecznego. Działanie jest podobne do tzw. szyb refleksyjnych z tym że powłoki suncool / produkt Pilkingtona / oraz coollite / produkt Saint-Gobain Glass / pozbawione są tak charakterystycznego dla szkła refleksyjnego efektu lustra - są prawie niewidoczne - i nie wpływają zbytnio na zaciemnienie pomieszczenia. Ograniczenie promieniowania cieplnego może sięgać nawet 40% w stosunku do szyby zwykłej. Należy jednak pamiętać, że te powłoki będą ograniczać promieniowanie także w okresach zimowych kiedy będzie nam zależało żeby to ciepło pozyskać.  

  

Ogrody zimowe - zabezpieczenie przed przegrzewaniem.

Ogrody zimowe są w Polsce coraz bardziej popularne. Praktycznie jedyną barierą potencjalnych inwestorów są koszty. Decydując się na budowę ogrodu zimowego musimy wziąć pod uwagę jego specyfikę - ściany i dach wykonane są ze szkła a to pociąga za sobą dużą wrażliwość tego rodzaju konstrukcji na cieplne promieniowanie słoneczne. Niebagatelny wpływ na nagrzewanie się ogrodu zimowego ma niewątpliwie jego usytuowanie względem stron świata - wystawienie na południe czy zachód będzie wymagało od inwestora szczególnej troski co nie oznacza, że kierunki północe czy wschodnie można zupełnie zlekceważyć. Temperatura wewnątrz zamkniętego ogrodu zimowego bez właściwego zabezpieczenia i wentylacji w słoneczne dni bardzo szybko może osiągnąć nawet 60 stopni co praktycznie uniemożliwi w nim przebywanie nie mówiąc o jakimkolwiek komforcie czy roślinach które będą usychały dosłownie "w oczach". 
Generalnie zabezpieczenia przed przegrzewaniem zimowych ogrodów możemy podzielić na cztery grupy:
- osłony zewnętrzne / markizy, żaluzje fasadowe /
- osłony wewnętrzne / żaluzje i roletki wewnętrzne /
- właściwa wentylacja
- szklenie ograniczające nagrzewanie.
Podchodząc poważnie do zagadnienia zabezpieczenia ogrodu zimowego nie możemy skupić się wyłącznie na jednym z w/w sposobów. Tylko kompleksowe rozwiązanie pozwoli na korzystanie z uroków ogrodu zimowego w każdej porze roku.  
O szkleniu i wentylacji ogrodów zimowych napiszę w oddzielnych postach natomiast osłony wewnętrzne pominę traktując je bardziej jako dekorację niż faktyczną osłonę przed promieniowaniem cieplnym. 
Dzisiaj o osłonach zewnętrznych dachu - markizach. 
Zastosowanie markiz pozwala na zatrzymanie znacznej części cieplnego promieniowania słonecznego na zewnątrz ogrodu zimowego. Tym samym walka z wysoką temperaturą wewnętrzną będzie łatwiejsza / w odróżnieniu od osłon wewnętrznych które zatrzymują promieniowanie wewnątrz ogrodu zimowego tym samym ich skuteczność jest znacznie mniejsza /.
Markizy dachowe wykonywane są z odpornych na promieniowanie UV tkanin akrylowych a ich wzory zaspokoją oczekiwania każdego inwestora. Większość tkanin z których wykonywane są markizy przeciwsłoneczne, ma filtr UV jednak dla markiz dachowych wysokie parametry filtrowania nie mają aż takiego znaczenia gdyż szkło z którego zbudowane są szyby dachowe stanowią wystarczające zabezpieczenie przed szkodliwym promieniowaniem. Z reguły są rozwijane i zwijane silnikami elektrycznymi a dla bardziej wymagających jest możliwość sterowania z zastosowaniem stacji pogodowej uwzględniającej temperaturę zewnętrzną czy prędkość wiatru.
Dla mniejszych zadaszeń zwykle wystarcza markiza pojedyncza natomiast przy większych dachach można zastosować więcej markiz.             

Markiza przeciwsłoneczna dwusegmentowa.

Producenci markiz dachowych oferują wiele rozwiązań systemowych pozwalających maksymalnie dopasować je do konkretnej sytuacji.

Standardowa markiza dachowa

Markiza z wysuwanymi teleskopowo prowadnicami pozwala na osłonięcie znacznej przestrzeni przed dachem.

Markiza dachowa z teleskopowymi prowadnicami

Markiza dachowa z odgiętymi prowadnicami pozwala na osłonięcie nie tylko dachu ale także znacznej powierzchni ścian.

Markiza dachowa z odgiętymi prowadnicami.

Przykład zastosowania markizowych osłon przeciwsłonecznych w przypadku dachu o nieregularnym kształcie.

Markiza przeciwsłoneczna na dachu o nieregularnym kształcie.

Stosowanie markiz dachowych pozwala w dużym stopniu na regulowanie wpływu promieniowania słonecznego na temperaturę wewnątrz zimowego ogrodu.

Ogrody zimowe - zabudowa pod balkonem.

Czasami się zdarza, że nad tarasem gdzie chcemy zbudować nasz ogród zimowy jest balkon. Balkon zwykle jest na wysokości 260 - 280 cm ponad powierzchnią tarasu. Taka wysokość zwykle uniemożliwia budowę sensownego ogrodu zimowego pod balkonem. Do tego mielibyśmy niezbyt ciekawy widok przez szklany dach ogrodu zimowego - spód betonowego balkonu. Co więc począć w takiej sytuacji? Czy możemy podwiesić dach ogrodu zimowego do balkonu?
Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Wszystko zależy od:
- wielkości balkonu a szczególnie od jego szerokości,
- solidności balkonu - musimy mięć całkowitą pewność, że płyta balkonowa przeniesie dodatkowe obciążenie dachu ogrodu zimowego,
- wielkości dachu ogrodu zimowego.
Projektanci budowlani obliczając wytrzymałość balkonu przyjmują normowe obciążenie użytkowe q_k  = 2,5 - 4,0 kN/m2 balkonu. Dla przypomnienia 1kN = 100 kG. Poniższe zdjęcie obrazuje zagęszczenie ludzi dla różnych obciążeń: od 1,5 do 6 kN/m2. 

Znając wymiary naszego balkonu i przyjmując q_k  = 2,5 kN/m2   możemy w przybliżeniu obliczyć na jakie obciążenie został zaprojektowany nasz balkon. Dla przykładu balkon o wymiarach 1,5 x 3,0 m został zaprojektowany na obciążenie użytkowe co najmniej 11kN czyli 1100 kg.
Przy podwieszeniu dachu ogrodu zimowego pod balkon będzie działało na niego dodatkowe obciążenie wynikające z konstrukcji zimowego ogrodu. W przybliżeniu można przyjąć, że dodatkowe obciążenie wynosi około 2,0kN/m2 dachu / konstrukcja+szyby+śnieg+wiatr /. Zatem dla dachu o powierzchni 9 m2 dodatkowe obciążenie z dach na balkon będzie wynosić około 9,0 kN. Porównując to z obciążeniem na jakie został zaprojektowany nasz przykładowy balkon / 11 kN / wynika, że balkon wytrzyma dodatkowe obciążenie od dachu ogrodu zimowego ale pod warunkiem że na balkonie będą przebywać pojedyncze osoby - większe tłumy wykluczone. Chcąc mieć pewność co do takiego rozwiązania należy wykonać dokładne obliczenia wytrzymałościowe. 

Na zdjęciu poniżej pokazano przykładowy sposób podwieszenia konstrukcji dachu ogrodu zimowego pod płytę balkonową - wykorzystano typowe łączniki do konstrukcji drewnianych.  

Oczywiście przestrzeń pod balkonem należy bardzo dokładnie wypełnić wełną mineralną i zabezpieczyć folią paroszczelną.

Po wykończeniu deskowaniem ogród zimowy może wyglądać jak na zdjęciu poniżej.